Kandela (Işık Şiddeti)
Işık şiddeti; İngilizce Candela’dan dilimize Kandela olarak geçmiştir. Aslında Candela kelimesi Candle yani “mum” kelimesinden türemiştir. Bunun sebebi elektrik ve ampulün icadından önce ışık şiddetinin mum birimiyle ölçülüyor olmasıydı. Daha sonraki süreçte aydınlatma teknolojisindeki gelişmeler neticesinde ışık şiddeti için daha iyi bir tanımın yapılması zorunluluk haline geldi. Günümüzde ışık şiddetinin birimi “I” harfi ile sembolize edilmekte ve SI birimi Candela olarak tanımlanmaktadır. Formülasyonlarda kısaca “Cd” olarak da geçmektedir.
Kandela kaynak kitaplarda; Işık kaynağından (ampul ya da armatür) çıkan ışınların bir doğrultuda oluşturdukları ışık miktarı olarak tarif edilir fakat bu anlaşılması zor bir kavram olduğu için biraz daha detaylı incelememiz gerektiğini düşünüyorum. Kandela’nın mantığını anlamak için “Katı Açı” kavramını bilmemiz gerekmektedir.
Katı açı; bir kürenin yüzeyindeki herhangi bir bölgesel alanın (resimde beyaz bölge olarak belirtilmiştir), kürenin yarıçapının karesine oranıdır. Örneğin, yukarıdaki resimde yarıçapı 1 m olan bir küre var. Bu kürenin iç yüzeyinde 1 m2 alan belirlenmiş. Bu durumda bahsettiğimiz katı açının büyüklüğü 1 m2 / (1 m)2 = 1 steradyan (katı açının birimi) oluyor.
Bu durumda kürenin merkezindeki ampulün ışık şiddeti, kürenin merkezinden 1 m uzaklıktaki kürenin yüzeyindeki 1 m2 alana düşen ışığın gücüdür. Işık şiddeti kürenin her yanını saracak şekilde değil, sadece belli bir yönde tanımlanmaktadır. Bunun yanında kürenin iç yüzeyine düşen ışınlar yüzeye dik olurlar. Işık şiddeti sadece kaynağın gücüne bağlıdır, kaynaktan uzaklığa ya da yüzeyin büyüklüğüne bağlı değildir.
Yani Kandela tek bir yönde herhangi bir noktadaki ışık yoğunluğunu temsil etmektedir. Özellikle spot ışıkları ve lazer işaretçileri, ışığı tek bir noktaya odakladığından, yüksek kandela derecesine sahiptir.
Kandela (ışık şiddeti), özellikle Lümen yani toplam ışık çıktısı değeri ile çok karıştırılmaktadır. Bir sonraki konumuzda Lümen ifadesi açıklanacak olup şuan için; Kandela’nın ışığın belirli bir yöndeki yoğunluğu, Lümen’in ise ışık kaynağının ne kadar ışık verdiği ile ilgili kavramlar olduğunu bilmemiz faydalı olur.
